Szacowanie pracochłonności i wyceny projektów software'owych jest jednym z największych wyzwań dla menedżerów, programistów i klientów. Niezależnie od tego, czy chodzi o nowy projekt, czy o rozwój istniejącego, trzeba odpowiedzieć na pytania: ile czasu zajmie realizacja projektu? Ile będzie kosztować? Jakie są ryzyka i niepewności związane z projektem?
Jaki jest cel i jakie korzyści przynosi szacowanie szacowanie nakładu pracy podczas tworzenia systemów software’owych?
- Umożliwia planowanie i kontrolę harmonogramu, budżetu i zasobów projektu.
- Pomaga w podejmowaniu decyzji biznesowych i negocjowaniu warunków współpracy.
- Zwiększa zaufanie i zadowolenie klienta oraz zespołu projektowego.
- Pozwala na identyfikację i minimalizację ryzyk i niepewności projektu.
Szacowanie jest trudne i narażone na błędy, które mogą mieć negatywne konsekwencje, którymi są
- Praca w godzinach nadliczbowych, napięcia w zespole, zerwanie terminów, przekroczenie budżetu, niska jakość produktu.
- Utrata konkurencyjności, renomy i w rezultacie - zleceniodawców.
Dlatego takie ważne jest, aby szacować pracochłonność i wycenę projektów software'owych w sposób wiarygodny, dokładny i elastyczny. Aby to osiągnąć, należy stosować odpowiednie metodyki i techniki oraz budować efektywny proces szacowania.
Metodyki i techniki szacowania
Istnieje wiele metodyk i technik szacowania pracochłonności i wyceny projektów software'owych. Nie ma jednak niestety jednej, uniwersalnej metodyki, która pasowałaby do każdego projektu. Jej wybór zależy od wielu czynników, takich jak:
- Specyfika projektu: rozmiar, złożoność, technologia, wymagania funkcjonalne i niefunkcjonalne.
- Etap cyklu życia projektu: inicjacja, analiza, projektowanie, implementacja, testowanie, wdrożenie.
- Metodyka zarządzania projektem: tradycyjna (waterfall), zwinna (agile), hybrydowa.
- Dostępność danych historycznych i statystycznych o podobnych projektach.
- Poziom niepewności i zmienności wymagań klienta.
- Cel i zakres szacowania: go/no-go decision, kontrakt, przetarg, planowanie sprintu.
Niektóre z popularnych metodyk i technik szacowania to:
- Szacowanie eksperckie: polega na wykorzystaniu doświadczenia i intuicji ekspertów w danej dziedzinie lub technologii. Jest to prosta i szybka metoda, ale mało obiektywna i dokładna. Może być stosowana na początkowych etapach projektu lub jako punkt odniesienia dla innych metod.
- Szacowanie na podstawie analogii: polega na porównywaniu podobieństw i różnic między projektem szacowanym a innymi zrealizowanymi lub planowanymi projektami. Jest to metoda obiektywna i dokładna, ale wymaga dostępności danych historycznych i statystycznych oraz umiejętności ich analizy. Może być stosowana na różnych etapach projektu, zwłaszcza gdy istnieją podobne projekty referencyjne.
- Szacowanie na podstawie punktów funkcyjnych: polega na ocenie rozmiaru projektu na podstawie liczby i złożoności funkcji, które ma spełniać produkt. Jest to metoda niezależna od technologii i zasobów, ale wymaga dokładnej specyfikacji wymagań funkcjonalnych i niefunkcjonalnych oraz znajomości współczynników konwersji punktów funkcyjnych na pracochłonność i koszt. Może być stosowana na etapach analizy i projektowania, zwłaszcza gdy wymagania są dobrze zdefiniowane i stabilne.
- Szacowanie na podstawie punktów przypadków użycia: polega na ocenie rozmiaru projektu na podstawie liczby i złożoności przypadków użycia, które opisują interakcje użytkownika z produktem. Jest to metoda zależna od technologii i zasobów, ale łatwiejsza w stosowaniu niż szacowanie na podstawie punktów funkcyjnych. Wymaga jednak dokładnej specyfikacji wymagań funkcjonalnych i niefunkcjonalnych oraz znajomości współczynników konwersji punktów przypadków użycia na pracochłonność i koszt. Może być stosowana na etapach analizy i projektowania, zwłaszcza gdy wymagania są dobrze zdefiniowane i stabilne.
- Szacowanie na podstawie Story points: polega na ocenie rozmiaru projektu na podstawie liczby i złożoności historii użytkownika (users stories), które opisują wartość biznesową produktu dla użytkownika. Jest to metoda zależna od technologii i zasobów, ale prosta i elastyczna w stosowaniu. Nie wymaga dokładnej specyfikacji wymagań, ale znajomości współczynników konwersji story points na pracochłonność i koszt. Może być stosowana na etapach implementacji i testowania, zwłaszcza w metodykach zwinnych.
Chcesz zrealizować projekt software'owy?
Proces szacowania
Szacowanie nie jest jednorazową aktywnością, ale procesem, który powinien być wykonywany cyklicznie i iteracyjnie w trakcie całego cyklu życia projektu. Proces szacowania powinien być efektywny, czyli zapewniać wiarygodne, dokładne i elastyczne szacunki w optymalnym czasie i koszcie.
Proces szacowania składa się z następujących kroków:
- Zdefiniowanie celu i zakresu szacowania: określenie co, kiedy, jak i dlaczego chcemy szacować oraz jakie są oczekiwania i ograniczenia związane ze szacowaniem.
- Zbieranie informacji o projekcie: zebranie wszystkich dostępnych danych o projekcie, takich jak zakres prac, wymagania funkcjonalne i niefunkcjonalne, technologia, zasoby, ryzyka, dane historyczne i statystyczne o podobnych projektach.
- Wybór metodyki i techniki szacowania: wybranie odpowiedniej metodyki i techniki szacowania z uwzględnieniem specyfiki projektu, etapu cyklu życia projektu, metodyki zarządzania projektem oraz celu i zakresu szacowania.
- Wykonanie szacowania: wykonanie właściwego szacowania rozmiaru, pracochłonności i czasu trwania projektu przy użyciu wybranej metodyki i techniki szacowania oraz dostępnych informacji o projekcie.
- Walidacja szacowania: sprawdzenie poprawności, wiarygodności i dokładności szacunku oraz porównanie go z innymi źródłami informacji lub metodami szacowania.
- Komunikacja szacowania: przedstawienie szacunku zainteresowanym stroną, takim jak klient, sponsor, zespół projektowy, kierownictwo, w sposób zrozumiały, przejrzysty i przekonujący. Uwzględnienie założeń, ograniczeń, ryzyk i niepewności związanych ze szacowaniem oraz możliwych scenariuszy i opcji.
Aktualizacja szacowania: monitorowanie postępu i zmian w projekcie oraz dostosowywanie szacunku do aktualnej sytuacji. Utrzymywanie ścisłej współpracy i komunikacji z zespołem projektowym i klientem oraz zbieranie informacji zwrotnej o realizacji projektu.
Proces szacowania powinien być również zgodny z następującymi zasadami:
- Szacować na podstawie danych, a nie opinii: korzystać z obiektywnych i sprawdzonych źródeł informacji oraz stosować metody statystyczne i analityczne do obliczania szacunków.
- Szacować na podstawie wartości, a nie kosztu: skupiać się na tym, co produkt ma dostarczyć użytkownikowi, a nie na tym, ile będzie kosztować jego stworzenie. Uwzględniać wartość biznesową, jakość i użyteczność produktu oraz satysfakcję klienta.
- Szacować na podstawie zakresu, a nie czasu: określać co ma być zrobione w projekcie, a nie kiedy ma być skończony. Unikać ustalania arbitralnych terminów lub godzin pracy. Dostosowywać zakres prac do dostępnych zasobów i możliwości.
- Szacować na podstawie ryzyka, a nie pewności: przyjmować, że każdy projekt ma pewien poziom niepewności i zmienności, który wpływa na jego realizację. Identyfikować potencjalne ryzyka i ich wpływ na projekt. Przewidywać różne scenariusze i opcje oraz przygotowywać plany awaryjne.
- Szacować na podstawie współpracy, a nie izolacji: angażować wszystkie zainteresowane strony w proces szacowania, takie jak klient, sponsor, zespół projektowy, kierownictwo. Wykorzystywać wiedzę i doświadczenie ekspertów oraz zbierać informacje zwrotne. Budować zaufanie i transparentność.
Podsumowanie
Szacowanie pracochłonności i wyceny projektów software'owych jest kluczowym elementem zarządzania projektami. Szacowanie pozwala na planowanie i kontrolę harmonogramu, budżetu i zasobów projektu, pomaga w podejmowaniu decyzji biznesowych i negocjowaniu warunków współpracy, zwiększa zaufanie i zadowolenie klienta oraz zespołu projektowego oraz pozwala na identyfikację i minimalizację ryzyk i niepewności projektu.
Szacowanie jest jednak również trudne i narażone na błędy, które mogą mieć negatywne konsekwencje. Dlatego ważne jest, aby szacować pracochłonność i wycenę projektów software'owych w sposób wiarygodny, dokładny i elastyczny. Aby to osiągnąć, należy stosować odpowiednie metodyki i techniki estymowania oraz budować efektywny proces szacowania.
Masz pomysł? Porozmawiajmy
